เดือนหน้าอาจารย์ต้นมีโปรแกรมโชว์ตัวภาคอีสานอีกประมาณ 1 อาทิตย์แน่ะ ไปเริ่มที่แถว ๆ เพชรบูรณ์แล้วค่อยตะลุยต่อไปศรีษะเกษ ยโสธร สุรินทร์ แล้วก็อื่น ๆ อีกตามรายทาง งานหลักคือไปดูความคืบหน้าของโครงการขึ้นทะเบียนสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์หรือเรียกกันสั้น ๆ ว่า GI (Geographical indications) หรือภาษาฝรั่งเศสคือ Indication Géographique หลักการก็เหมือนกับแชมเปญ ทุกคนคนรู้ว่าแชมเปญเกิดในประเทศฝรั่งเศส และเกิดในแคว้นชองปาญ ฝรั่งเศสได้ขึ้นทะเบียนแชมเปญเป็นสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์และได้รับการคุ้มครองตามกรอบ GATT ขององค์การการค้าโลก ผู้ใดที่ผลิตไวน์ขาวมีฟองได้เหมือนแชมเปญ แต่ผลิตนอกแคว้นแชมเปญ ไม่สามารถใช้ชื่อแชมเปญในการขายได้ เพราะชื่อแชมเปญเป็นสมบัติของชาวแคว้นชองปาญ ต้องไปใช้ชื่ออื่นเช่น sparkling wine ตอนนี้ประเทศไทยก็รับเอาหลักการเดียวกันมาใช้ โดยปัจจุบัน สินค้าที่ได้รับการรับรองแล้วก็เช่น ส้มโอนครชัยศรี มะขามหวานเพชรบูรณ์ โดยในไม่ช้า ข้าวทุ่งกุลาร้องไห้ก็จะได้รับการขึ้นทะเบียนเช่นเดียวกัน

หลักการสำคัญของจีไอคือการปกป้องทรัพย์สินที่เกิดและผูกพันกับท้องถิ่น ไม่ให้คนอื่นฉกฉวยความมีชื่อเสียงไปใช้อย่างไม่มีความรับผิดชอบ เพราะส่วนใหญ่ที่อ้างชื่อสินค้าที่มีชื่อเสียงก็เพราะสินค้าของตนไม่ดีเท่า ลองนึกสิครับ เวลาเราไปซื้อมะขามหวานเพชรบูรณ์ แล้วกลับมากินที่บ้านแล้วมันเปรี้ยวโลด คนซื้อก็มักจะด่าคนเพชรบูรณ์ทั้ง ๆ ที่คนเพชรบูรณ์ตั้งใจดูแลมะขามและขายแต่ของดี ต่อไปคนก็ไม่ซื้อมะขามหวานเพชรบูรณ์อีก เกษตรกรเสียผลประโยชน์ไปโดยไม่รู้ตัว

ต่อไปนี้ แม้ว่าจะเอาต้นส้มโอนครชัยศรีไปปลูกหลังบลูแพลเน็ต ก็ไม่สามารถขายผลผลิตในชื่อส้มโอนครชัยศรีได้ ต้องขายเป็นส้มโอบลูแพลเน็ตแทน ฟังดูเหมือนเป็นการกีดกัน แต่ถ้าส้มโอบลูแพลเน็ตมันอร่อยก็ขายในชื่อบลูฯสิ ทำไมต้องมาขายในชื่อส้มโอนครฯ เหตุผลก็คือมันดีสู้ไม่ได้เสียส่วนใหญ่ จึงต้องอ้างชื่อดัง ๆ ของคนอื่นไง แล้วอย่างนี้คนเสียก็คือเจ้าของไร่ของจริงนั่นเอง ผลจากการเดินทางครั้งนี้จะเป็นอย่างไร อ. ต้นจะเอามาเล่าให้ฟัง จะถ่ายรูปสวย ๆ มาให้ดูด้วย